Almanca’da sıfatların halleri, yani cümlede bağlamına göre değişen haller, genitiv, dativ, ve akkusativ olarak üçe ayrılır. Ancak, sıfat çekimleri genellikle sadece akkusativ ve dativ hallerinde farklılık gösterir. İşte sıfat çekimlerini akkusativ ve dativ hallerinde anlatan bir özet:
Akkusativ Hali:
Akkusativ hali, cümlenin nesnesi ile kullanılan sıfatların hali olarak karşımıza çıkar. Birinci sıfat önceden belirlenmiş bir nesneye işaret ederken, ikinci sıfat genellikle nesnenin niteliğini belirtir.
Belirli Artikel (der, die, das):
- Er trägt einen roten Pullover. (Kırmızı bir kazak giyiyor.)
- Sie hat die neuen Schuhe gekauft. (Yeni ayakkabıları satın aldı.)
Belirsiz Artikel (ein, eine):
- Ich trinke einen heißen Kaffee. (Sıcak bir kahve içiyorum.)
- Sie braucht eine schnelle Lösung. (Hızlı bir çözüme ihtiyacı var.)
Akkusativ Çekimleri:
Belirli Artikel (der, die, das):
| Erkek | Dişi | Nötr | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|
| Tekil | -en | -e | -es | -e |
| Çoğul | -en | -en | -en | -en |
Dativ Hali:
Dativ hali, cümlenin dolaylı nesnesi ile kullanılan sıfatların hali olarak ortaya çıkar.
Belirli Artikel (dem, der, dem):
- Ich helfe dem armen Mann. (Fakir adama yardım ediyorum.)
- Das ist der Frau ihr neues Auto. (Bu kadının yeni arabası.)
Belirsiz Artikel (einem, einer):
- Wir geben einem hungrigen Kind etwas zu essen. (Aç bir çocuğa bir şeyler yediriyoruz.)
- Ich schenke einer guten Freundin Blumen. (İyi bir arkadaşa çiçek veriyorum.)
Belirli Artikel (dem, der, dem):
| Erkek | Dişi | Nötr | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|
| Tekil | -em | -er | -em | -en |
| Çoğul | -en | -en | -en | -en |
Bir örnek ile göstereli:
Nominativ (yalın hali):
| Erkek | Dişi | Nötr | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|
| Tekil | kleiner | kleine | kleines | kleine |
| Çoğul | kleine | kleine | kleine | kleinen |
Akkusativ (doğrudan hali):
| Erkek | Dişi | Nötr | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|
| Tekil | kleinen | kleine | kleines | kleine |
| Çoğul | kleine | kleine | kleine | kleinen |
Dativ (endirekt hali):
| Erkek | Dişi | Nötr | Çoğul | |
|---|---|---|---|---|
| Tekil | kleinem | kleiner | kleinem | kleinen |
| Çoğul | kleinen | kleinen | kleinen | kleinen |
Sıfatların Çekimlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Sıfatlar, isimlerin cinsiyetine göre çekimden geçer.
- Sıfatlar, isimlerin tekil veya çoğul olmasına göre çekimden geçer.
- Sıfatlar, isimlerin hallerine göre çekimden geçer.
Sıfatların Çekimlerinde Bazı Örnekler
Cinsiyet
- Maskulin: der große Baum (büyük ağaç)
- Feminin: die rote Rose (kırmızı gül)
- Neutrum: das rote Auto (kırmızı araba)
Tekil
- Er ist groß. (O büyüktür.)
- Das rote Auto ist schnell. (Kırmızı araba hızlıdır.)
Çoğul
- Sie sind groß. (Onlar büyüktür.)
- Die roten Autos sind schnell. (Kırmızı arabalar hızlıdır.)
Hal
- Ich sehe den großen Baum. (Ben büyük ağacı görüyorum.)
- Ich habe das rote Auto gekauft.
- Ich gebe dem großen Mann eine rote Rose.
- Ich bin mit dem roten Auto fahren.
Diğer Bazı Durumlar
- Sıfatların, fiillerden sonra geldikleri durumlarda, fiilin türüne göre çekimlerinden geçerler.
- Sıfatların, bazı bağlaçlardan sonra geldikleri durumlarda, bağlacın türüne göre çekimlerinden geçerler.
- Sıfatların, bazı özel isimlerden sonra geldikleri durumlarda, ismin cinsiyetine veya türüne göre çekimlerinden geçerler.
Örnek:
-
Er ist sehr groß. (O çok büyüktür.)
-
Das neue Auto ist sehr schnell. (Yeni araba çok hızlıdır.)
-
Er ist ein guter Freund. (O iyi bir arkadaştır.)
-
Die neue Schule ist eine gute Schule. (Yeni okul iyi bir okuldur.)
-
Er ist der größte Baum. (O en büyük ağaçtır.)
-
Die rote Rose ist die schönste. (Kırmızı gül en güzeldir.)