Almanca’da ayrılabilen fiiller (Trennbare Verben), fiil köküne eklenen bir ön ek ile çekimlenen fiillerdir. Bu ön ekler, fiil kökünün son harfinden etkilenerek çekim sırasında ayrılır.
Ayrılabilen fiillerin çekimlenmesi, aşağıdaki dört adımda gerçekleşir:
- Ön ek, fiil kökünden ayrılır.
- Fiil kökü, mastar biçimindeki haliyle kullanılır.
- Ön ek, fiil kökünün ardından gelir.
- Fiil, çekim kurallarına göre çekimlenir.
Ayrılabilen fiillerin örnekleri, genellikle aşağıdaki şekilde sınıflandırılır:
- Hareket fiillerinin örnekleri: ab-, an-, auf-, aus-, ein-, mit-, nach-, weg-, zu-
Hareket fiillerinin örnekleri
- Diğer fiil örnekleri: durch-, hinter-, über-, unter-, vor-, wider-
Diğer fiil örnekleri
Ayrılabilen fiillerin bazı örnekleri şunlardır:
- ab-: abholen (almak), abbrechen (kesmek), abschließen (kapatmak)
- an-: ankommen (gelmek), anrufen (aramak), anziehen (giymek)
- auf-: aufstehen (kalkmak), aufmachen (açmak), aufräumen (toplamak)
- aus-: aussteigen (inmek), ausschalten (kapatmak), ausfüllen (doldurmak)
- ein-: einkaufen (alışveriş yapmak), einsteigen (binmek), einschlafen (uyumak)
- mit-: mitkommen (gelmek), mitmachen (katılmak), mithelfen (yardım etmek)
- nach-: nachdenken (düşünmek), nach Hause gehen (eve gitmek), nachmachen (taklit etmek)
- weg-: weggehen (gitmek), wegwerfen (atmak), wegfahren (ayrılmak)
- zu-: zumachen (kapatmak), zuhören (dinlemek), zustimmen (katılmak)
Ayrılabilen fiillerin örnekleri, aşağıdaki tabloda gösterilmiştir:
Fiil | Ön ek | Fiil kökü | Zaman | Çekim |
---|---|---|---|---|
abholen | ab- | holen | şimdiki zaman | ich hole ab |
ankommen | an- | kommen | geçmiş zaman | ich kam an |
aufstehen | auf- | stehen | şimdiki geçmiş zaman | ich bin aufgestanden |
aussteigen | aus- | steigen | gelecek zaman | ich werde aussteigen |
einkaufen | ein- | kaufen | şart kipi | ich würde einkaufen |
mitkommen | mit- | kommen | şimdiki zaman | wir kommen mit |
nachdenken | nach- | denken | geçmiş zaman | er dachte nach |
weggehen | weg- | gehen | şimdiki geçmiş zaman | sie sind weggegangen |
zumachen | zu- | machen | gelecek zaman | wir werden zumachen |
Ayrılabilen fiilleri öğrenmenin en iyi yolu, fiilleri gruplara ayırarak çalışmaktır. Bu şekilde, benzer çekim kalıplarını olan fiilleri bir arada öğrenerek, çekimlerini daha kolay ezberleyebilirsiniz.
Ayrılabilen fiilleri öğrenmek için bazı pratik ipuçları şunlardır:
- Fiilleri gruplara ayırarak öğrenin. Bu şekilde, benzer çekim kalıplarını olan fiilleri bir arada öğrenerek, çekimlerini daha kolay ezberleyebilirsiniz.
- Fiillerin mastar biçimlerini ezberleyin. Fiillerin mastar biçimleri, diğer zaman çekimlerini öğrenmede size yardımcı olacaktır.
- Fiillerin çekimlerini pratik yapın. Fiillerin çekimlerini düzenli olarak pratik yaparak, onları daha iyi hatırlayabilirsiniz.
Sizler için örnekler
- “an-” ile başlayanlar:
- anfangen (başlamak):
- Ich fange mit dem Studium an. (Üniversiteye başlıyorum.)
- aufhören (bitirmek, durmak):
- Wir hören mit der Arbeit auf. (İşi bitiriyoruz.)
- anrufen (aramak):
- Du kannst mich später anrufen. (Beni daha sonra arayabilirsin.)
- anfangen (başlamak):
- “auf-” ile başlayanlar:
- aufstehen (kalkmak):
- Ich stehe um 6 Uhr auf. (Saat 6’da kalkarım.)
- aufmachen (açmak):
- Mach das Fenster auf, bitte. (Lütfen pencereyi aç.)
- aufessen (bitirmek, yemek):
- Ihr sollt euer Gemüse aufessen. (Sebzelerinizi bitirmelisiniz.)
- aufstehen (kalkmak):
- “mit-” ile başlayanlar:
- mitbringen (getirmek):
- Kannst du etwas zu essen mitbringen? (Bir şeyler getirebilir misin?)
- mitspielen (oynamak):
- Wir möchten gerne mitspielen. (Oynamak istiyoruz.)
- mitkommen (gelmek):
- Kommst du mit ins Kino? (Benimle sinemaya gelir misin?)
- mitbringen (getirmek):
- “ein-” ile başlayanlar:
- einkaufen (alışveriş yapmak):
- Ich muss heute noch einkaufen gehen. (Bugün hala alışverişe gitmeliyim.)
- einschlafen (uyumak):
- Er schläft schnell ein. (Hızlıca uyur.)
- eintreten (girmek):
- Tritt bitte ein! (Lütfen içeri gir!)
- einkaufen (alışveriş yapmak):
- “aus-” ile başlayanlar:
- ausgehen (dışarı çıkmak):
- Wir gehen heute Abend aus. (Bu akşam dışarı çıkıyoruz.)
- aussehen (görünmek):
- Du siehst heute gut aus. (Bugün iyi görünüyorsun.)
- austauschen (değiştirmek):
- Wir sollten unsere Meinungen austauschen. (Fikirlerimizi değiştirmeliyiz.)
- ausgehen (dışarı çıkmak):
Ayrılabilen fiiller, Almanca’da oldukça yaygın olarak kullanılan fiillerdir. Bu nedenle, Almanca öğrenmeye başlayanların bu fiilleri öğrenmesi önemlidir.